Powierzchnie obserwacyjne I rzędu:
Sieć
powierzchni obserwacyjnych I rzędu (mapa SPO
I) krajowego monitoringu lasów oparta jest na
systemie wielkoobszarowej inwentaryzacji stanu lasu, która
powstała w oparciu o układ powierzchni ICP Forests
-
europejskiej sieci powierzchni.
Układ sieci powierzchni
obserwacyjnych dla oceny uszkodzeń lasów obowiązujący w Unii
Europejskiej (Commission Regulation (EEC) No 1996/87) ma
stały punkt odniesienia o współrzędnych: szerokość
geograficzna 50°15'15" N, długość geograficzna 09°47'06" E. Jest to punkt wyjściowy od którego wyznaczono wszystkie
powierzchnie w sieci 16x16 km.
Sieć tę dla potrzeb
krajowego monitoringu lasów zagęszczono do gęstości 8x8 km
a dla wielkoobszarowej inwentaryzacji stanu lasu do 4x4 ont>
Powierzchnie wielkoobszarowej inwentaryzacji zakładane
są w układzie traktów. W każdym trakcie, mającym kształt
litery L o równych ramionach, lokuje się co 200 m pięć
powierzchni próbnych.
Numeracja powierzchni próbnych
w obrębie traktu (1, 2, 3, 4, 5) jest stała, pozostaje
niezmieniona również, gdy jedna lub więcej powierzchni
traktu leży poza terenami leśnymi. W każdym z traktów
rozmieszczonych w sieci 8 x 8 km (parzyste numery pasów i
słupów według oznaczeń wielkoobszarowej inwentaryzacji)
założono jedną powierzchnie monitoringu lasów.
Powierzchnia ta jest kwalifikowana do pomiaru tylko wtedy,
gdy jej środek leży na powierzchni ujętej
w ewidencji
gruntów jako grunty leśne zalesione oraz niezalesione do
odnowienia lub do naturalnej sukcesji. Jeżeli okaże się, że
środek powierzchni, zlokalizowany w czasie prac
przygotowawczych na gruntach leśnych,
po lokalizacji w
terenie znalazł się poza tymi gruntami, to powierzchnia taka
nie podlega pomiarom.
Jeżeli centralna powierzchnia w
trakcie wypada na gruntach nieleśnych lub związanych z
gospodarką leśną, powierzchnią monitoringu lasów ustanawia
się jedną z pozostałych powierzchni próbnych traktu,
wyznaczonych na potrzeby inwentaryzacji, zlokalizowaną na
gruncie leśnym. Wybiera się pierwszą z powierzchni
spełniającą ten warunek w następującej kolejności: nr 2, nr
4, nr 1, nr 5 . Lokalizacja tej powierzchni będzie stała.
Nawet, gdy powierzchnia centralna zostanie w przyszłości
zalesiona lub zmieniona zostanie dla niej kategoria
użytkowania nie będzie tam zakładana powierzchnia
monitoringowa.
Powierzchnię stanowi 20 drzew, rosnących
najbliżej środka, wybranych z drzewostanu panującego (I-III
klasa Krafta). Powierzchnia na której rośnie drzewostan w
wieku powyżej 20 lat jest powierzchnią czynną, na której
prowadzone są obserwacje. Powierzchnia, która wypadnie w
drzewostanie I klasy wieku oraz na gruntach leśnych nie
zalesionych przeznaczonych do odnowienia (halizny, zręby
płazowiny) lub do naturalnej sukcesji będzie tzw.
powierzchnią oczekującą, która wejdzie do obserwacji po
osiągnięciu przez drzewostan główny wieku 21 lat. W sieci 16x16 km znajduje się około 600 SPO I rzędu a w sieci 8x8 km około 2400.
Powierzchnie obserwacyjne identyfikowane są w terenie na
podstawie współrzędnych geograficznych, a drzewa próbne w
oparciu od pomiar odległości i azymutów od środka
powierzchni.
Powierzchnie obserwacyjne II rzędu:
148
Stałe Powierzchnie Obserwacyjne II rzędu (mapa SPO
II) zostały utworzone w drzewostanach
sosnowych
i świerkowych, w wieku 50-60 lat, oraz dębowych i
brzozowych w wieku 70-90 lat po 2 w 56 z 59 dzielnic
przyrodniczo-leśnych Polski. W niektórych dzielnicach, ze
względu na ich rozległy obszar założono
3 powierzchnie.
Stała Powierzchnia Obserwacyjna II rzędu stanowi 400-450
drzew rosnących na powierzchni zbliżonej do kwadratu lub
prostokąta o znanej długości boków i kątów czworoboku
umożliwiającej określenie jej wielkości.
Stałe powierzchnie obserwacyjne monitoringu
intensywnego:
Stałe
Powierzchnie Obserwacyjne Monitoringu Intensywnego (mapa SPO
MI) stanowią ogniwo łączące system
monitoringu lasów z Zintegrowanym Monitoringiem Środowiska
Przyrodniczego (ZMŚP) i programami badawczymi
ukierunkowanymi na analizę funkcjonowania ekosystemów
leśnych w zmiennych warunkach środowiska.
Funkcjonuje 12 SPO
MI zlokalizowanych w Nadleśnictwie Białowieża, Krucz,
Gdańsk, Strzałowo, Zawadzkie, Krotoszyn, Szklarska Poręba,
Bircza, Piwniczna, Chojnów, Suwałki, Łąck.
|